...bo grotołaz to nie jaskiniowiec
PROGRAM II Ogólnopolskiego Forum Speleo
Harmonogram: II Ogólnopolskie Forum Speleo – Plan czasowy
FORUM EKSPLORACYJNE
Hoher Goll – prowadzący: Jacek Szczygieł
Powrót do kultowej Zakrystii w Masywie Goll był ryzykowny ze względu na teoretyczne “wyeksploatowanie eksploracyjne” tego rejonu. Choć nie odkryliśmy nowych obiektów, to w tych znanych zamieniamy kolejne znaki zapytania w nowo odkryte partie. Naszą flagową jaskinią jest Gamssteighöhle, która z niepozornej horyzontalnej jaskini rozrosła się w system studni, meandrów i gangów o długości przekraczającej 3km i deniwelacji 625m. A to tylko jedna z reeksplorowanych przez nas jaskiń…
Sześć lat w Maganiku – prowadzący:Ireneusz Królewicz
Podsumowanie działań w dwóch jaskiniach odległych od siebie w pionie o ponad 1000 m, które mamy nadzieję w przyszłości połączyć. Zlokalizowanej w Kanionie Mrtvicy, poziomej Jaskini Jama, której otwór jest jednym z wywierzysk odprowadzających wody z masywu oraz pionowej Jaskini Zoran Jama, położonej powyżej Kanionu.
Obszary występowania jaskiń w Ameryce Południowej – prowadzący: Andrzej Ciszewski
W trakcie prezentacji zostaną omówione najważniejsze obszary występowania jaskiń z uwzględnieniem aktualnego stanu eksploracji oraz perspektyw wynikających z uwarunkowań morfologicznych i hydrologicznych.Omówione zostaną również podstawowe uwarunkowania logistyczne i polityczne związane z działalnością w omawianych obszarach.
Eksploracja na Bałkanach – prowadzący:Tomasz Pawłowski
Bałkany i Rumunia dla wielu to region postrzegany przez pryzmat słonecznych wakacji nad morzem. W dużej mierze kojarzone są z pięknymi i „łatwymi” jaskiniami Rumunii czy też błędnie z głębokimi jaskiniami i studniami w Słowenii lub Chorwacji. Podczas prezentacji powiem czym tak naprawdę jaskiniowo są Bałkany i jaki potencjał w sobie chowają oraz gdzie i przez kogo prowadzone są większe projekty eksploracyjne. Z uwagi
na fakt, że Bałkany często traktowane są jako region bardziej “dziki” od zachodniej Europy, często wydaje nam się, że można tam robić wszystko. Dlatego powiemy sobie również o przepisach jak również o zasadach etyki odwiedzania oraz eksplorowania jaskiń w tymże regionie. Mam nadzieję, że na przykładzie Bałkan uda się nam również podyskutować ogólnie o prawnych i etycznych aspektach eksploracji i odwiedzania jaskiń…
Picos de Europa 40 lat działalności Polaków – prowadzący:Zbyszek Grzela, Marek Jędrzejczak, Marcin Krajewski
Picos de Europa, góry na skraju Europy, od północy ściana broniąca Półwysep Iberyjski. Zielone, ale i spalone od słońca. Tam 40 lat działają polscy speleolodzy. Co wydarzyło się przez te minione kilkadziesiąt lat, co wydarzyło się niedawno, co może się wydarzyć. 40 lat, kilkaset osób, kilkanaście klubów. A to tylko polski wkład. W górach tych działają i Hiszpanie, i Francuzi, i Anglicy, i Włosi. Jak na tle tej działalności wypadamy my.
KĄCIK GEOLOGICZNY
Warsztaty z rozpoznawania skał i minerałów skałotwórczych (wykład i warsztaty) – prowadzący: Michał Gradziński, Jacek Szczygieł
Po co naukowcy wynoszą nacieki z jaskiń, a czego grotołaz nie-geolog możne się dowiedzieć z “błota” spod gumiaka. Na co warto zwrócić uwagę przy kartowaniu czy eksploracji. Te i inne zagadnienia związane z osadami jaskiniowymi spróbujemy omówić w trzech częściach: (1) Osady klastyczne dla eksploratorów (2) Nacieki i ich zastosowanie w badaniach jaskiń (3) Warsztaty z okazami i próbkami do pomacania.
Kras gipsowy – prowadzący: Ditta Kicińska, Grzegorz Barczyk
Niecka Nidziańska to jeden z najbardziej znanych obszarów w Polsce, z formami krasu powierzchniowego i podziemnego rozwiniętego w skałach gipsowych. Najciekawsze formy występują w Dolinie Skorocickiej. Jaskinie tego rejonu było już znane kuracjuszom z zakładu zdrojowego w roku 1928. Na wykładzie dowiemy się dlaczego jaskinie te są interesujące dla geologów, jak przebiegają procesy krasowe w gipsach, jakie typy gipsów możemy wyróżnić oraz jakie formy podziemne i powierzchniowe możemy podziwiać na Niecce Nidziańskiej.
Jaskinie lodowcowe – prowadzący:Szymon Kostka, Anna Haczek
Zapraszamy do chłodnego wnętrza lodowców, do niezwykłych jaskiń rozświetlonych błękitnym światłem. Opowiemy o dramatycznych przygodach, zwykłej eksploracji oraz o tym, jak się do tego zabrać.
WARSZTATY KARTOGRAFICZNE
Fotogrametria w jaskiniach – prowadzący: Mateusz Golicz
Na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat nastąpił wyraźny, choć ciągle jeszcze niewystarczająco doceniony postęp w komputerowej fotogrametrii. Już na Sympozjum Kartograficznym w 2014 roku, dowiedzieliśmy się, że przy pomocy odpowiedniego oprogramowania można dziś stworzyć całkiem porządny model 3D jaskini na podstawie samych tylko zdjęć wykonanych w jaskini. Nie trzeba w tym celu dysponować drogim skanerem, ani nawet statywem czy też specjalnym oświetleniem. Precyzja odtworzenia ścian i szczegółów jest przy tym na tyle dobra, że fotogrametria powoli staje się realną alternatywą do kartowania; szczególnie w warunkach, w których dobre rezultaty przy pomocy kartowania jest bardzo trudno osiągnąć (np. pod wodą).
Spotkanie dotyczące fotogrametrii na II Ogólnopolskim Forum Speleo będzie połączeniem wykładu wprowadzającego, warsztatów i dyskusji.
Najpierw przedstawię krótko oprogramowanie z którego korzystam osobiście oraz modele, które udało mi się zbudować ze zdjęć pozyskanych w wyprawowych realiach austriackiego masywu Hoher Göll. Następnie poświęcimy kilka kwadransów na samodzielne zbudowanie modelu 3D na komputerach uczestników spotkania. Na koniec liczę na dyskusję o innych, znanych uczestnikom narzędziach oraz o zastosowaniu modeli 3D do prezentacji jaskiń szerokiej publice oraz innych, bardziej merytorycznych celów.
Zachęcam do zabrania na spotkanie aparatu fotograficznego (smartfon lub kompakt jest całkowicie wystarczający), małego obiektu 3D do ćwiczeń (pluszowe maskotki są idealne) oraz komputera, w miarę możliwości z zainstalowanymi darmowymi programami: VisualSFM, COLMAP oraz MeshLab.
RATOWNICTWO JASKINIOWE W POLSCE I NA ŚWIECIE
Wypadki jaskiniowe w górach Polski – prowadzący: Tomasz Piprek
Od początku XX w. miało miejsce w górach Polski ponad 100 wypadków z udziałem grotołazów. Niestety blisko 25% z tej liczby to wypadki śmiertelne. Alpinizm jaskiniowy należy do sportów wysokiego ryzyka, dlatego przed wejściem do jaskini każdy grotołaz powinien zapoznać się z zagrożeniami które w niej występują. Czy ponad 100 wypadków to dużo czy mało, czy niektórych wypadków moglibyśmy uniknąć, a może wszystkich. Na te i inne pytania spróbujemy odpowiedzieć.
Film – akcja w Riesendingu (35min) – prowadzący: Michał Macioszczyk
Prezentacja filmu nakręconego podczas międzynarodowej akcji ratowniczej w niemieckiej jaskini Riesending.
FORUM PRZYRODNICZE
Fauna i flora w TPN – prowadzący: Tatrzański Park Narodowy
Fauna jaskiń Polski – prowadzący: Jakub Nowak
Na spotkaniu autor przedstawi zwierzęta jakie może gołym okiem zobaczyć pod ziemią każdy grotołaz, od studniczka do niedźwiedzia. Będzie można wymienić się doświadczeniami z poszukiwań, obserwacji i spotkań ze speleo-fauną. Studenci nauk biologicznych mają szansę na inspirację do tematów badawczych
FORUM HISTORYCZNE
Miętusia – historia poznania – prowadzący: Krzysztof Recielski, Rafał Kardaś
Historia poznawania jednej z najdłuższych polskich jaskiń od odkrycia w 1936 r. do czasów współczesnych.
Przyjrzymy się najważniejszym etapom eksploracji jaskini i ludziom, którzy podjęli ten trud.
W odniesieniu do środowiska przyrodniczego zastanowimy się nad perspektywą nowych odkryć w Miętusiej.
KĄCIK TECHNICZNY
Prawidłowe użytkowanie sprzętu (warsztaty) – prowadzący:Andrzej Ciszewski
W czasie prezentacji zostaną omówione podstawowe zasady stosowania sprzętu osobistego i zespołowego w aspekcie bezpieczeństwa oraz zagrożenia wynikające z zastosowania sprzętu niewłaściwie dobranego bądż nadmiernie zużytego,Zostanie również omówiony wpływ różnych czynników środowiska występującego w jaskiniach na wybrane elementy sprzętu.
Forum Elektryczne – Testy oświetlenia jaskiniowego (czołówek) – prowadzący:Tomasz Pawłowski, Adam Pyka
Na Forum omówimy i poddamy dyskusji testy oświetlenia jaskiniowego (czołówek), które zamierzamy wykonać w ciągu kilku tygodni pozostałych jeszcze do imprezy. Głównym testowanym parametrem będzie stosunek mocy
natężenia oświetlenia (nie tylko w centralnym jego punkcie) do czasu, jak również spadku napięcia zasilania w tych samych warunkach pomiarowych. Pomierzone zostaną także pola i kąty natężeń oświetlenia, jak i temperatury. Wszystkie te parametry w połączeniu z ceną, wymiarami i wagą oświetlenia być może pozwolą nam łatwiej podjąć decyzję co wyboru optymalnego oświetlenia dla naszej działalności.
Jaskinio, gdzie jesteś? Radionamierzanie w teorii i praktyce – prowadzący: Adam Pyka
Kilometry zmierzonych korytarzy, godziny spędzone z DistoX. Następnie wielogodzinne analizy, modele 3D… W symulacjach jaskinie łączą się w wielki system, komputer wskazuje nam nowe otwory – każdy z nas, wracających z wypraw, zna to uczucie, gdy do połączenia zostaje już tylko kilka centymetrów. Czy aby na pewno?
Jak sprawdzić czy jaskinia jest prawidłowo skartowana? Jak głęboko jest pod powierzchnią terenu dany korytarz? Czy opłaca się kopać aby odsłonić nowy otwór? Na te pytania odpowie – radionamierzanie!
Radionamierzanie to wyszukiwanie (najczęściej na powierzchni) odbiornikiem z kierunkową anteną sygnału z nadajnika umieszczonego w jaskini. Możliwe jest zarówno bardzo precyzyjne namierzenie pozycji nadajnika jak też określenie głębokości na której się znajduje.
W ramach Forum, omówiona zostanie podstawowa teoria związana z radionamierzaniem, zaprezentowane zostaną urządzenia, ich parametry i możliwości. Przedstawione zostaną metody pomiarowe oraz cenne uwagi praktyczne.
Techniki lekkie – zastosowanie – prowadzący: Michał Macioszczyk, Przemysław Sękowski
W dniach 13-17.11.2017 mieliśmy możliwość uczestnictwa na zaproszenie GOPR-u w szkoleniu z zaawansowanych technik lekkich. Prowadzonym przez członków francuskiej federacji speleologicznej i lidera Fabiena Fecheroulle (szefa ratowniczej służby Spéléo-Secours Français SSF na rejon Paryża) grotołazi i ratownicy mieli okazję poznać w teorii i praktyce techniki lekkie speleo.
SPRAWY KTJ I TPN
Sprawy Komisji Taternictwa Jaskiniowego PZA – prowadzący: Ditta Kicińska
W czasie Forum będzie zorganizowane nieformalne spotkanie przedstawicieli klubów jaskiniowych, w czasie którego KTJ przedstawi sprawozdanie ze swojej działalności w ostatnim półroczu. Będzie to również okazja do wymiany myśli i podzielenia się problemami nurtującymi środowisko grotołazów oraz wytyczenia planów na przyszłość.
VARIA
Hipotermia i odmrożenia – prowadzący: Adam Domanasiewicz
Czy i dlaczego zamykać jaskinie? – prowadzący: Joanna Furmankiewicz, Tomasz Postawa
Grozi nam zamykanie kolejnych jaskiń w różnych rejonach Polski, chętnie odwiedzanych podczas kursów i akcji turystyczno-sportowych. Czy chcemy aby jaskinie były zamknięte kratami? Co zrobić aby tego uniknąć?
WYCIECZKI
Wycieczki terenowe – prowadzący: Agnieszka Burczyk, piątek 23.03.2018r. godz. 16:00;
Wariant 1: Trawers Jaskini Jaworznickiej i Chelosiowej Jamy:
Jeden z najdłuższych systemów jaskiniowych poza Tatrami 3670 m, dość wymagające przejście, sporo
czołgania w małych przestrzeniach, ale nie tylko… gwarantujemy niezapomniane wrażenia 🙂
Liczba miejsc ograniczona : 15 (decyduje kolejność rejestracji)
Osoby zainteresowane obowiązkowo muszą posiadać: kartę taternika, kombinezon jaskiniowy , kask, czołówkę,
rękawice i kalosze.
Wariant 2: Sztolnie Teresa i Zofia w Miedziance:
Bardzo ciekawe obiekty z długą i interesującą historią wydobycia rudy miedzi w tym rejonie. W wielu miejscach
można zobaczyć dobrze zachowane ślady pracy górników jak i fragmenty żył malachitu . Dokładny opis i zdjęcia
pod tym linkiem geoturystyczna.pl/jaskinia-w-sztolni-teresa-na-miedziance/
wymagania sprzętowe: kombinezon jaskiniowy lub coś podobnego, kask, czołówka, rękawice, kalosze mogą się
przydać.
Pozostałe wycieczki:
Wycieczka dla dzieci do “Geocentrum”
Wycieczka geologiczna pt.”Leje krasowe w Rykoszynie”
KONKURSY
Konkurs fotograficzny “To, czego nie widać“ – prowadzący: Ewa Jachimkowska
Zapraszamy wszystkich zapalonych fotografów do zgłaszania swoich prac do konkursu fotograficznego pod tytułem “Poniżej zera”!
Dlaczego warto?
- Dla Laureatów Konkursu przewidziane są fantastyczne nagrody!
- Uroczysty Finał Konkursu odbędzie się w sobotę wieczorem, w trakcie Balu Grotołaza, gdzie zgromadzą się niemal wszyscy uczestnicy II Ogólnopolskiego Forum Speleo (na tę chwilę jest już prawie 170 osób!)
- Świetna okazja do zaprezentowania swoich prac i talentu szerokiej publiczności!
Tegorocznym zadaniem Uczestników Konkursu pod tytułem “Poniżej zera”, jest pokazanie ciekawych form i zjawisk powstających w wyniku zamarzania wody i zmian natury jaskiń pod wpływem niskich temperatur. Możesz też tę tematykę zinterpretować po swojemu, może nieco przewrotnie?:) Miejscem wykonywania zdjęć są jaskinie z całego świata.
Regulamin konkursu: dostępny jest TUTAJ.
Wystawa i konkurs dokumentacji graficznej jaskiń – koordynator: Jacek Szczygieł
Zachęcamy do podzielenia sie na Forum swoimi osiągnięciami z dziedziny dokumentacji graficznej jaskiń. W ramach wystawy można będzie pochwalić się wynikami własnej eksploracji, kartowania lub opracowania. Przywieźcie ze sobą wydruki (w formacie miedzy A0 a A5) schludnie narysowanego planu i przekroju. Można tez zaprezentować plakat prezentujący jaskinie w sposób kompleksowy, a zatem zawierający oprócz samej kartografii również zdjęcia charakterystycznych miejsc, prezentacje ogólnej sytuacji topograficznej i geologicznej, krótki opis wyjątkowych cech jaskini i tak dalej. Ponownie przewidujemy odrobinę rywalizacji i najlepsze prace zostaną nagrodzone. Szczegółowy regulamin zawierający kryteria kwalifikacji do konkursu oraz inne, szczegółowe zasady będą opublikowane w zakładce Konkursy.
ROZRYWKA
W piątkowy wieczór… Igrzyska zacisków!
Zapraszamy na drużynowe zawody sztafetowe w pokonywaniu zacisków. Dla zawodników przygotowaliśmy kilka niezwykłych przeszkód do pokonania. Zrealizują się tu osoby z zamiłowaniem do meandrów, ciasnych zacisków, ale też ci z mniejszym entuzjazmem do przeciskania się przez ciasnoty. Nawet najmłodsi znajdą tutaj coś dla siebie. Startujemy w piątkowy wieczór- zgłoszenia drużyn będziemy przyjmować na miejscu. Wszystkich gorąco zachęcamy do kibicowania…bo będzie się działo!
W sobotni wieczór… Bal Grotołaza w strojach wieczorowych
W ramach drugiej edycji Ogólnopolskiego Forum Speleo proponujemy wam zabawę w rzadko spotykanym w naszym środowisku formacie: w strojach wieczorowych. Będzie to swego rodzaju bal przebierańców – impreza, na którą przebierzemy się wszyscy za… poważnych ludzi! Czy oprócz kombinezonów i kurtek z gore-texem macie też w swoich szafach muszki, krawaty, suknie wieczorowe i fraki? Jeśli nie – czas skonsultować się z poważnymi ludźmi i ruszać na zakupy – lub poszukać odpowiednich znajomych o podobnych wymiarach ciała. Dobra kreacja na tę imprezę to taka, w której jesteście nierozpoznawalni dla koleżanek i kolegów, z którymi chodzicie po jaskiniach!
Uwaga, wskazówka techniczna: ubieramy się, golimy i czeszemy wg zasad obowiązujących współcześnie, ew. na przełomie XX i XXI wieku. Preferowany strój stricte wieczorowy – frak, smoking lub suknia wieczorowa (ubiór “jak na wesele księcia Harry’ego”). W ostateczności w grę wchodzą rozwiązania nieco mniej formalne, czyli tzw. strój koktailowy (ubiór “jak na ślub najlepszego przyjaciela”).