...bo grotołaz to nie jaskiniowiec
PROGRAM I Ogólnopolskiego Forum Speleo
Harmonogram: Harmonogram I Ogólnopolskiego Forum Speleo – Plan czasowy
FORUM EKSPLORACYJNE
Ciekawe rejony krasowe świata – prowadzący: Andrzej Ciszewski
Krótkie omówienie wybranych rejonów krasowych na wszystkich kontynentach pod kątem stanu eksploracji i możliwości dokonywania kolejnych odkryć. Uwarunkowania formalne i logistyczne wypraw.
Pięć lat w Chinach – prowadzący: Andrzej Ciszewski
Podsumowanie efektów działania pięciu wypraw eksploracyjnych oraz trzech wyjazdów rekonesansowych.Co wiemy a czego nie wiemy o rejonie. Uwarunkowania logistyczne działalności wyprawowej w Chinach i perspektywy na przyszłość.
Eksploracja w masywie Leoganger Steninberge – prowadzący: Andrzej Ciszewski
Podsumowanie 43 lat polskiej eksploracji w masywie. Omówienie kryteriów wyboru masywu przed rozpoczęciem eksploracji.
Ewolucja poglądów na temat perspektyw eksploracji na bazie aktualizowanych danych geologicznych.Perspektywy na przyszłość.
Hagengebirge. Historia eksploracji i perspektywy – prowadzący: Radosław Paternoga
Podczas wystąpienia zostanie krótko przybliżona historia eksploracji jaskiń masywu Hagenegrbirge ze szczególnym uwzględnieniem odkryć polskich wypraw. Będzie to podstawą do zaprezentowania charakterystyki krasu, odkryć wypraw z lat 2002-2016 i sposobów ich dokumentowania. W ostatniej części przedstawione zostaną kierunki eksploracji i perspektywy dalszych odkryć.
Czarnogóra: 14. lat współczesnej eksploracji J. Đalovića Pećina – prowadzący: Adam Pyka
Jaskina Đalovića Pećina jest najdłuższą jaskinią Czarnogóry, poznaną w latach 1987 – 1990, liczącą wówczas ponad 11km długości. W latach 2003 – 2016 systematyczne działania międzynarodowego zespołu skupionego wokół czeskiego klubu ČSS ZO 6-25 Pustý žleb, zaowocowały odkryciem ponad 3km nowych korytarzy, ukrytych za 1., 2. i 3. syfonem. Tematyka prelekcji podsumuje 14. lat współczesnej eksploracji i przedstawi dalsze perspektywy.
Meksyk. System Huautla. Eksploracje za syfonami – prowadzący: Mirosław Kopertowski
Wyprawa z 2013 roku dzięki której System Huautla stał się ponownie najgłębszym systemem półkuli Zachodniej (1545m) wyprzedzając System Cheve. Podczas 7 tygodniowej wyprawy międzynarodowy zespół 5 grotołazów biwakując za 2 syfonami (600m/-30m) prowadził przez tydzień suchą oraz nurkową działalność eksploracyjną (łącznie 2.2km korytrzy).
Picos de Europa – prowadzący: Zbyszek Grzela, Marek Jędrzejczak, Marcin Krajewski
Góry określane w latach 80-tych XX wieku jako “himalaje speleologii”. Czy po 30-tu latach to buńczuczne określenie wytrzymało próbę czasu? Jak na tym tle wypada prowadzona od roku 1978 w masywie zachodnim działalność eksploracyjna Polaków? Na te pytania, w odniesieniu do uwarunkowań geologicznych i dotychczasowych rezultatów, odpowiedzą uczestnicy wypraw organizowanych od roku 1991 przez Speleoclub Wrocław.
Eksploracja jaskiniowa w Górach Prokletije – prowadzący: Ditta Kicińska, Krzysztof Najdek
Od roku 2006 zostało zorganizowanych zostało 11 wypraw letnich i 3 wiosenne wyjazdy w sezonie w czarnogórską część Gór Prokletije. Najdłuższe i najgłębsze jaskinie zostały odkryte w masywie Beliča. W czasie wystąpienia zostanie przedstawiona krótka historia eksploracji w tym rejonie, jej wyniki oraz perspektywy na przyszłość.
Słowenia, Kanin – prowadzący: Paweł Ramatowski
Czy możliwe jest uzyskanie deniwelacji ponad 1900 m w masywie Kanin? Co może oznaczać połączenie systemu Mala Boka – BC 4 z jaskinią Velika Boka? O kierunkach eksploracji polskich i słoweńskich wypraw w tym “ciasnym” rejonie oraz o kolejnych nowych głębokich jaskiniach Kaninu odkrytych w ostatnim czasie.
Eksploracja na Bzypie, Abchazja – prowadzący: Michał Górski
Czy jest szansa na odkrycie najgłębszej jaskini świata w masywie Bzypskim na Kazukazie? Czy jest sens eksplorować i dlaczego, w masywie gdzie znajdują się już takie głębokie jaskinie jak Pantiuchina (-1508m) czy Śnieżnaja (-1760m)? O warunkach geologicznych, perspektywach oraz o drodze w poszukiwaniu swojego rejonu eksploracyjnego.
WARSZTATY FOTOGRAFICZNE
Warsztaty fotograficzne – prowadzący: Jakub Nowak
Na warsztatach fotografii jaskiniowej będziemy rozmawiać o tym: czym fotografować; jak transportować; jak fotografować; co fotografować; po co fotografować; co zrobić z zebranymi zdjęciami. NIE będziemy się zajmować: postprodukcją; metodami przechowywania danych; autopromocją fotografa.
Konkurs fotograficzny – prowadzący: Ewa Jachimkowska
Serdecznie zapraszamy do udziału w konkursie fotograficznym pt.: „CZAS PODZIEMI”. Mając na uwadze nurtujące zagadnienie postrzegania „czasu” w jaskini chcielibyśmy rzucić Wam konkursowe wyzwanie. Pokażcie nam widziany Waszymi oczami czwarty wymiar rzeczywistości jaskiniowej. Z niecierpliwością czekamy na Wasze „powalające na kolana” prace. Autorzy najlepszych fotografii mogą spodziewać się atrakcyjnych nagród! Więcej informacji znajdziecie tutaj: http://forumspeleo.pl/konkurs-foto/
SPRAWY KTJ I TPN
Działalność jaskiniowa w Tatrzańskim Parku Narodowym – prowadzący: Ditta Kicińska
W czasie spotkania planowana jest dyskusja pomiędzy przedstawicielami TPN a środowiskiem jaskiniowym. Będzie przedstawiony aktualny stan prawny dot. udostępniania jaskiń na obszarze TPN, związana z nim przyrodnicza inwentaryzacja i monitoring jaskiń oraz zagadnienia związane z funkcjonowaniem Polany Rogoźniczańskiej w sezonie letnim 2017.
Sprawy Komisji Taternictwa Jaskiniowego PZA – prowadzący: Ditta Kicińska
W czasie Forum będzie zorganizowane nieformalne spotkanie przedstawicieli klubów jaskiniowych w czasie którego KTJ przedstawi sprawozdanie ze swojej działalności w ostatnim półroczu. Będzie to również okazja do wymiany myśli i podzielenia się problemami nurtującymi środowisko grotołazów oraz wytyczenia planów na przyszłość.
Karta Grotołaza. Tak czy nie? – prowadzący: Tomasz Chojnacki, Emanuel Soja
Grotołaz czy taternik? Szkolenie “en bloc” czy w modułach? Czy wprowadzenie stopnia (lub stopni) pośrednich w szkoleniu jest powrotem do czasów PRL, czy może krokiem w stronę komercjalizacji szkolenia i dlaczego komuś może na tym zależeć. Czy może ono przynieść szkodę czy pożytek naszemu środowisku? Temu podobne pytania pojawiają się w związku z pomysłem wprowadzenia “karty grotołaza” (stopnia pośredniego w szkoleniu taterników jaskiniowych). Spróbujmy znaleźć na nie wspólną odpowiedź!
KĄCIK GEOLOGICZNY
Wycieczka geologiczna – prowadzący: Jacek Szczygieł, Ditta Kicińska
Podczas nie-jaskiniowej wycieczki geologicznej zaprezentowana zostanie histroria rejonu Chęcin z ostatnich … 500 mln lat. Przejdziemy przez trzy orogenezy. Zlokalizujemy osady morskie i lądowe. Spróbujemy poszukać skamieniołości i struktur tektonicznych. Marszruta od 5 do 10 km (w zależności od pogody). Prawdopodobnie na trasie będą błoto, krzaki i kilka trudnych słów do przyswojenia.
Tektonika dla eksploratorów – prowadzący: Jacek Szczygieł
Dlaczego we wschodnich stokach Małej Łaki nie ma dużych jaskiń, skoro na zachodnich są “obie Śnieżne”? Dlaczego Szczelina w Ciemniaku nie puszcza? Dlaczego na Göllu są aweny, a w Hagen kilometry poziomych ciągów? BO GEOLOGIA! A więcej szczegółów – na wykładzie.
Kolorowy zawrót wody – prowadzący: Grzegorz Barczyk
Specyfika charakteru wodonośca krasowego sprawia, że jednymi z głównych metod badawczych mających na celu określenie obszaru zasilania krążenia i drenażu źródeł krasowych –są eksperymentalne badania znacznikowe, potocznie zwane barwieniami (ang. dye tracing, tracing). Metody badań znacznikowych stają się – coraz częściej – rutynowo stosowanymi, zwłaszcza w badaniach dotyczących genezy wód, procesów mieszania wód o różnej genezie, dróg krążenia oraz dopływu. Najbardziej ogólny podział znaczników wykorzystywanych do tego typu badań wydziela dwie grupy: – znaczniki środowiskowe – czyli znaczniki naturalne oraz powstałe z globalnej działalności człowieka; – znaczniki sztuczne – produkowane przez człowieka i wprowadzane do środowiska w trakcie badań.
W teorii badania znacznikowe dzielone są na trzy główne rodzaje eksperymentów: jakościowe (ang. qualitative), pół-ilościowe (ang. semi-quantitative) i ilościowe (ang. quantitative).
Prezentacja „Kolorowy zawrót wody” będzie próbą przybliżenia słuchaczom problematyki barwień w praktyce speleologicznej.
WARSZTATY KARTOGRAFICZNE
Wystawa planów jaskiń – – koordynator: Mateusz Golicz
Zachęcamy do przywiezienia na Forum wydruków planów eksplorowanych przez Was jaskiń i wyeksponowania ich na wystawie planów. Koniec z upychaniem wszystkiego na kartce A4, nareszcie Wasze odkrycia świat będzie mógł zobaczyć w pełnej krasie!
Wektoryzacja planów jaskiń w Inkscape – prowadzący: Michał Ciszewski, Stanisław Wasyluk
Tworzenie dokumentacji jaskiniowej to nieodłączny element działalności eksploracyjnej, a obecnie na coraz większej ilości wypraw wymagana jest umiejętność tworzenia dokumentacji jaskiń od A do Z. Inkscape to darmowy program do tworzenia grafiki wektorowej. Dzięki rozszerzeniom, dedykowanym do rysowania planów jaskiń umożliwia łatwe i szybkie przekształcanie szkiców, tworzonych podczas akcji na rysunki „na czysto”, w formie, która może być dostarczona do publikacji.
Podczas warsztatów przedstawione zostaną podstawowe funkcje i udogodnienia Inkscape’a dla grotołazów, a podczas ćwiczeń praktycznych można będzie przećwiczyć podstawy, jak i bardziej zaawansowane funkcje programu. Każdy uczestnik warsztatów musi być wyposażony w laptopa i mysz.
Therion od podstaw – wprowadzenie do obróbki danych – prowadzący: Adam Pyka
Therion to zaawansowane opensourcowe narzędzie do kompleksowego przetwarzania kartograficznych danych pomiarowych, generowania map i modeli 3D jaskiń oraz kompletowania i archiwizowania dokumentacji jaskiniowej. Stanowi ciekawą alternatywę dla zbioru niezależnych narzędzi typu Survex + Inkscape, Walls, Compass itp. w szczególności do opracowywania dużych i skomplikowanych systemów jaskiniowych. W ramach warsztatu przedstawione zostaną podstawy obróbki danych oraz rysowania map w formie ćwiczeniowej. Zajęcia dla początkujących, wymagana podstawowa wiedza z zakresu kartowania jaskiń, laptop (z Windowsem/Linuxem) i myszka.
Cave Sniper od początku – prowadzący: Marek Kozioł, Mariusz Polok, Jerzy Zygmunt
CaveSniper – polski nie wymagający kalibracji zestaw do kartowania jaskiń. Składa się z urządzenia do pomiarów i przechowywania danych CaveSniper, dalmierza Leica oraz dedykowanego oprogramowania CaveExplorer. W programie pokaz możliwości zestawu, obróbki zebranych danych oraz rysowanie planów jaskiń w oparciu o dane z CaveSnipera.
Kiedy i dlaczego należy skalibrować Disto-X? – prowadzący: Dariusz Lubomski i Stanisław Wasyluk
Podczas zajęć odpowiemy na te pytania jak oraz przeprowadzimy szkolenie z kalibracji Disto-X. Jeśli macie własne zestawy (dalmierze, PDA) – zabierzcie je koniecznie ze sobą!
Quo Vadis, Qave – prowadzący: Paulina Piechowiak
Qave to androidowa aplikacja do kartowania jaskiń, umożliwiająca pobieranie i przetwarzanie danych z DistoX. Podczas panelu zostanie omówiona budowa kodu oraz przeprowadzona dyskusja na temat nowych funkcji i obecnych błędów. Panel przeznaczony dla osób orientujących się w programowaniu, zainteresowanych udziałem w pracach nad rozwojem aplikacji.
Adobe Ilustrator dla początkujących – prowadzący: Adam Łada
Zajęcia odbędą się w formie praktycznych warsztatów, na których będzie prezentowane oraz ćwiczone w praktyce, przygotowanie dokumentacji graficznej jaskiń oraz jej obróbka w programie Adobe Ilustrator.
Uwaga! Do zajęć potrzebny jest laptop z zainstalowanym programem Ilustrator.
WARSZTATY ŁĄCZNOŚCI JASKINIOWEJ
Łączność w GOPR – prowadzący: Marcin Feliks
Łączność (wymiana informacji), w trakcie działań ratowniczych ma istotny wpływ na przebieg i czas trwania akcji ratowniczej. Szczególnie w obiektach jaskiniowych, sprawnie funkcjonująca łączność to istotny element działań ratowniczych. W trakcie prezentacji omówione i zaprezentowane zostaną stosowane przez GOPR w trakcie działań ratowniczych, różne techniki organizacji łączności w jaskiniach. Zaprezentowany zostanie również system łączności jaskiniowej umożliwiający transmisję obrazu z miejsca wypadku znajdującego się wewnątrz jaskini, na powierzchnię.
Warsztaty łączności jaskiniowej – prowadzący: Tomasz Snopkiewicz, Miłosz Dryjański, Michał Ciszewski
Omówienie i demonstracja trzech systemów łączności jaskiniowej: CaveLink, Nicola oraz zaawansowanych telefonów przewodowych. Podczas warsztatu porównamy funkcje, wymiary i wagę poszczególnych systemów, a także dopytamy praktyków o wygody i niewygody ich eksploatacji.
RATOWNICTWO JASKINIOWE W POLSCE
Działalność Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego – prowadzący: Tomasz Piprek, Janusz Rutka
Od 1952 roku czyli od powołania pierwszych sekcji terenowych GOPR’u, nie było wiele akcji ratowniczych w jaskiniach, lecz jeden wypadek, w jaskini Niedźwiedziej pokazał konieczność ciągłego szkolenia i organizowania systemu ratownictwa jaskiniowego. Dzisiaj Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe posiada siedem Grup Regionalnych oraz zorganizowany system Ratownictwa Jaskiniowego.
Panel Grupy Ratownictwa Jaskiniowego – prowadzący: koordynatorzy GRJ
Prezentacja poświęcona Grupie Ratownictwa Jaskiniowego przybliży Wam dlaczego Grupa została powołana, czym się zajmuje oraz jaki jest jej cel. Wyjaśni także jak wygląda system ratownictwa jaskiniowego w Polsce (GOPR, TOPR) oraz w jakich sytuacjach może pomóc.
FORUM ELEKTRYCZNE
“Elektryzująca” wymiana doświadczeń – prowadzący: Szymon Kostka, Andrzej Konopelski
Zapraszamy do elektryzującej wymiany doświadczeń i rozwiązań technicznych związanych z produkcją oraz stosowaniem wszelkiego rodzaju źródeł zasilania, wiertarek i innego elektrycznego sprzętu jaskiniowego. Nie zabraknie też olśniewającej wymiany poglądów o nowoczesnych źródłach oświetlenia.
Jeśli macie sprawdzone rozwiązania, zabierzcie je ze sobą i zaprezentujcie. Jeśli jakieś rozwiązanie Wam się nie sprawdza, też je pokażcie. Może uda nam się wspólnie je udoskonalić!
WYCIECZKI
Wycieczki dla dzieci i nie tylko – prowadzący: Agnieszka Burczyk
1. Wycieczka do Geocentrum: Geocentrum miejsce w którym w przystępny, nowoczesny i ciekawy sposób zgłębimy tajniki geologi oraz zmian zachodzących na przestrzeni milionów lat na naszej ziemi.Zobaczymy jak wyglądało życie 400 milionów lat temu , poznamy zwierzęta i organizmy jakie wówczas występowały, zwiedzimy wirtualną jaskinie, a na zakończenie wybierzemy się na wycieczkę do wnętrza ziemi kapsułą 5D. http://geopark-kielce.pl. Zwiedzanie zajmie ok. 1 godziny.
2. Jaskinie na Kadzielni: Jaskinie na Kadzielni to system połączonych ze sobą trzech obiektów Jaskini Odkrywców, Prochowni i Szczeliny. Trasa turystyczna została tak przygotowana, aby jak najmniej zmienić jej naturalny charakter. Oprócz piękna podziemnego świata zobaczymy tam pozostałości życia z okresu dewonu kolonie korali, ramienionogi itp. http://jaskiniakadzielnia.pl/ (zwiedzanie ok. 30 min)
Wycieczki terenowe do Jaskiń Chelosiowa Jama i Jaskinia Pajęcza – prowadzący: Agnieszka Burczyk
Kilka rzeczy o których warto wiedzieć: – przejście jaskiń nie wymaga sprzętu – są dość trudne orientacyjnie (ale idziemy z przewodnikiem ;)) – będzie sporo błota i kilka ciasnawo- technicznych przełazów oraz 2-3 miejsca gdzie użyjemy zapieraczki KONIECZNY: kombinezon,kask,światło,kalosze,rękawice Jaskinie są ciekawe o zróżnicowanym charakterze na pewno warte zobaczenia.
SPRZĘT I TECHNIKI
Lina wspinaczkowa dynamiczna – badania doświadczalne i mikroskopowe – prowadzący: Agnieszka Szust i Andrzej Żak
Naukowcy z Politechniki Wrocławskiej zaprezentują wyniki swoich badań lin wspinaczkowych. Poruszona zostanie problematyka powstawania uszkodzeń liny podczas normalnej eksploatacji, oraz ekspozycji na warunki atmosferyczne. Omówiony zostanie wpływ uszkodzeń mechanicznych na wytrzymałość liny, relaksacja liny po odpadnięciu, oraz wpływ stopnia zużycia liny na zmiany mikrostruktury i własności pojedynczych włókien liny.
Szpej w laboratorium – prowadzący: Agnieszka Szust i Andrzej Żak
Przedstawimy wyniki badań “twardego” sprzętu wspinaczkowego, w tym karabinków typu HMS i oval. Omówimy mechanizmy uszkodzeń elementów zniszczonych ‘awaryjnie’ podczas normalnej eksploatacji, jak i materiał poddany zniszczeniu w różnego rodzaju próbach wytrzymałościowych. Poruszymy temat trwałości zmęczeniowej karabinków, wad materiałowych w popularnych wyrobach oraz postaramy się odpowiedzieć na pytanie – jak daleko możemy zaufać używanym karabinkom wspinaczkowym?
Laboratorium technik eksperymentalnych – prowadzący: Piotr Stelmach i Michał Macioszczyk
Znasz nietypowe węzły? Lubisz szukać ciekawostek sprzętowych i tych dotyczącyh technik linowych? Jeśli tak, to są to zajęcia właśnie dla Ciebie!
Na warsztatach pokażemy mało znane węzły, omówimy jak sobie poradzić z nietypowymi sytuacjami w poręczowaniu i zdradzimy Wam ciekawe patenty, które można zastosować w autoratownictwie!
Zapraszamy wszystkich z pytaniami, wątpliwościami czy własnymi pomysłami do otwartej dyskusji i wspólnej analizy zagadnienia.
Uwaga! Zabierzcie odpowiedni sprzęt, jeśli będzie wymagać tego technika, którą będziecie się chcieli z nami podzielić!
Osadzanie punktów, wymiana doświadczeń – prowadzący: Robert Matuszczak
Krótkie przypomnienie zasad osadzania punktów stałych w skale. Jak to robić prawidłowo, jakiego sprzętu użyć? Dyskusja na ten temat oraz zajęcia pokazowe odbędą się w terenie.
VARIA
Eurospeleo 2016 – prowadzący: Dariusz Bartoszewski
Relacja z 5-go Europejskiego Kongresu Speleologicznego, który odbył się w sierpniu 2016 w Parku Narodowym Yorkshire Dales w Wielkiej Brytanii. W kongresie wzięło udział ok 1300 osób z 36 krajów. Odbyło się ponad 100 paneli dyskusyjnych i prezentacji, oraz ponad 700 akcji jaskiniowych. Dodatkowo na wspólnych zabawach wypito 130 beczek piwa.
Prezentacja książki “Natura Jaskiń” – prowadzący: Beata Tomanek
Tematem drugiego zeszytu szkoleniowego, wydanego przez Fundację Speleologia Polska, są aspekty przyrodnicze w działalności jaskiniowej. Autorzy poszczególnych rozdziałów to uznani w swoich dziedzinach specjaliści, którzy dla potrzeb tej książki opracowali zagadnienia w sposób kompleksowy i aktualny. Wiedza o “Naturze jaskiń” podana jest jednak w dostępnej dla laików formie. Każdy czytelnik zainteresowany jaskiniami, niezależnie od wieku i stażu, znajdzie tu zapewne coś ciekawego dla siebie. Książka zwraca uwagę na najważniejsze zagadnienia przyrodnicze dotyczące jaskiń, proponuje też kompleksowe podejście do relacji pomiędzy poszczególnymi elementami przyrody nieożywionej – budowy geologicznej, morfologii i warunków klimatycznych oraz świata różnych organizmów w jaskiniach. Przedstawia mieszkańców podziemi, zarówno tych dostrzegalnych tylko pod mikroskopem, jak i najczęściej spotykanych. Podpowiada, co zrobić, kiedy w jaskini znajdziemy coś ciekawego i cennego przyrodniczo. Proponuje stosowanie dobrych praktyk w działalności jaskiniowej.
W spotkaniu wezmą udział: Joanna Kocot-Zalewska, Damian Czechowski, Andrzej Tyc, Mariusz Polok, Andrzej Kozik, Magda Słupińska. Poprowadzi je Beata Tomanek (Radio Katowice).
Pireneje wschodnie, rejon Ariele. Eksploracja jaskiń w okresie późnego paleolitu – prowadzący: Janusz Krukowski
W jaskiniach nad rzeką Ariège, dopływem Garonny, zachowały się wspaniałe malowidła, rzeźby i narzędzia – ślady po ludziach kultury magdaleńskiej z paleolitu. Dlaczego tysiące lat temu ludzie wchodzili do jaskiń, i jak daleko? Czy umieli się wspinać, a jeżeli tak – to po co się wspinali? Wizyta w jaskiniach rejonu Ariège pozwoliła odpowiedzieć na te pytania, a także na wiele innych.
Quiz Speleo – sprawdź się w wiedzy o grotołażeniu – prowadzący: Izabela Pałygiewicz
W którym roku została odkryta jaskinia Śnieżna Studnia ?
Jak nazywa się biuletyn Speleoklubu Warszawskiego?
Co rozmaże jądra w słynnym Hymnie Grotołazów?
Jeżeli znasz odpowiedź na przynajmniej jedno z tych pytań, stoi przed Tobą niepowtarzalna szansa na zastanie milionerem!
Co należy zrobić??
Przypomnieć sobie kilka dat z historii speleologii, przestudiować szkice techniczne ulubionych jaskiń oraz zabrać ze sobą… dużo pozytywnej energii!