...bo grotołaz to nie jaskiniowiec

Jaskinia Zimna – historia i teraźniejszość – prowadzący: Krzysztof Recielski, Rafał Kardaś 

Po Miętusiej i systemie Wielkiej Śnieżnej Zimna będzie kolejną jaskinią tatrzańską zaprezentowaną w cyklu historycznym. Jaskinia na przestrzeni blisko 150. lat dostarczała wrażeń i emocji zwiedzającym, odkrywcom i badaczom. Korytarze jaskini te suche i zalane wodą była poligonem nowych metod eksploracji jaskiniowej i miejscem pionierskich prób pokonywania przeszkód wodnych.
Obserwacje i badania prowadzone w jaskini dostarczyły materiałów do formułowania teorii rozwoju samej jaskini i genezy krasu tatrzańskiego. Do dziś Zimna pozostaje jedną z najdłuższych jaskiń tatrzańskich i w miarę dostępności jedną z najchętniej odwiedzanych.

Czy po tylu latach aktywności kilku pokoleń grotołazów jaskinia ma jeszcze coś do zaoferowania współczesnemu speleologowi?

Miłe Speleoklubu początki – w 70 rocznicę odkrycia jaskini Wiercica – prowadzący: Janusz Onyszkiewicz 

Pierwsze sukcesy w eksploracji Miętusiej, początki akcji nurkowych, pierwsze wypadki i jaskiniowe tragedie. Przyjaźnie i antagonizmy międzyklubowe. Wyjazdy zagraniczne- Francja, Bułgaria, Jugosławia, Odkrycie Śnieżnej i kolejne etapy jej eksploracji aż do dojścia do końcowego syfonu.

Tajemnica Góry Połom – prowadzący: Karol Borejszo

To miejsce dla części z Was było pierwszym spotkaniem się z podziemnym światem.
Historia, jak wiara i determinacja skłoniła do tego, żeby uwierzyć, spróbować, zrobić i pokazać, że ta
Góra kryje jeszcze wiele i leniwie się tym z nami dzieli.

To ile lat mają te jaskinie? – prowadzący: Jacek Szczygieł

Jedno z częściej zadawanych speleologom pytań: „Ile ta jaskinia ma lat?” jest również pytaniem najczęściej pozostawianym bez odpowiedzi. I choć nie sposób, póki co, określić wieku jaskini (ściany) to jednak rozwijające się możliwości analityczne pozwalają naukowcom coraz dokładniej określać wiek osadów jaskiniowych. Trzeba tylko wiedzieć co, gdzie i jak datować. Po kilku latach prac w zespole z Arturem Sobczykiem, Heleną Hercman i Gregiem Hoke, uzyskaliśmy kilkadziesiąt wieków pogrzebania osadów jaskiniowych z Tatr i Sudetów. Dzięki temu nie tylko określiliśmy wiek poszczególnych części badanych systemów, ale również wnioskowaliśmy o ich ewolucji. A szczegóły na wykładzie.

Jaskiniowe śledztwo z dreszczykiem czyli tajemnice szczątków zwierząt – prowadzący: Andrea Pereswiet-Soltan (1,2), Sylwia Pospuła (2)
1* ISEZ PAN – Instytut Systematyki i Ewolucji Zwierząt Polskiej Akademii Nauk
2* Club Speleologico Proteo APS Vicenza

W trakcie eksploracji jaskiń, a także w ich osadach możemy znaleźć szczątki zwierzęce oraz warstwy z dużym udziałem materiału biologicznego. Podczas wykładu będziemy prowadzić dochodzenie. Nasze śledztwo zaczniemy w jaskini a zakończymy w laboratorium. Postaramy się zrekonstruować w jaki sposób odnalezione szczątki zwierzęce znalazły się w podziemnych ciemnościach, do kogo należały i jak przebiegały procesy tafonomiczne, którym zostały poddane kości po śmierci zwierzęcia. Poznamy podstawowe metody identyfikacji szczątków, a na podstawie śladów widocznych na kościach  dowiemy się czy zwierzęta były upolowane przez człowieka czy może padły ofiarą drapieżników i w jaki celu ich kości i zęby były później wykorzystywane, przez człowieka lub przez zwierzęta. Dodatkowe bardziej szczegółowe badania dostarczają informacji na temat sezonu, w którym zwierzę padło lub zostało upolowane, i jak dawno temu, jaki był jego stan zdrowia i wiek w chwili śmierci.

Ale nie tylko kości dużych ssaków są ważne…także osady jaskiniowe mogą dostarczyć nam licznych informacji dzięki dokładnemu szlamowaniu i wybieraniu najmniejszych szczątków zwierzęcych (nawet o wielkości milimetra) oraz badaniom genetycznym i chemicznym. 

Świat naukowców nie ma zamkniętych drzwi, więc na koniec można się dowiedzieć, jak każdy może współpracować  z paleontologami i archeozoologami, aby podziemne tajemnice były dostępne także dla tych osób, które nie schodzą pod ziemię.

Rozpoznawanie podstawowych minerałów i skał (warsztaty) – prowadzący: Ditta Kicińska

Celem warsztatów jest zapoznanie się z podstawowymi cechami głównych minerałów skałotwórczych (morfologia kryształów, ich cechy fizyczne itp.). Uczestnicy po poznaniu cech diagnostycznych minerałów, sami będą na ich podstawie rozpoznawać wybrane minerały.

Jak powstają skały? Jak rozróżnić główne ich rodzaje między sobą (magmowe, osadowe i metamorficzne)? Jakie struktury i tekstury możemy obserwować w skałach i o czym one świadczą? Uczestnicy dowiedzą się również, w jakich rejonach Polski można spotkać poszczególne skały.

CZASAMI TRZEBA ZEJŚĆ POD ZIEMIĘ ŻEBY SIĘGNĄĆ GWIAZD… czyli o organizmach ekstremofilnych w
służbie przemysłu kosmicznego. – prowadzący: Malwina Kubik

W dobie galopującego rozwoju przemysłu i zapotrzebowania na pierwiastki krytyczne naukowcy poszukują nowych, skutecznych i efektywnych metod ich pozyskiwania. Wykorzystanie niekonwencjonalne źródeł zasobów nieosiągalnych tradycyjnymi metodami górniczymi wymagają niekonwencjonalnych rozwiązań i te właśnie poszukiwania zaprowadziły nas pod ziemię, gdzie swoje siedliska mają wyjątkowo odporne organizmy. O zdolnościach ekstremofili do pozyskiwania pierwiastków ziem rzadkich, sekwestracji dwutlenku węgla czy ich zastosowaniu do oczyszczania wód opowiem w kontekście badań prowadzonych ze startupem Extremo Technologies.

Po śladach do jaskiniowej sztuki naskalnej – prowadzący: Marek Pankiewicz

Ślady w jaskiniach są świadectwem działania natury i człowieka. Powstają od dawna, bardzo łatwo je przeoczyć, nie rozpoznać, uznać za nieistotne, źle zinterpretować, przypadkiem zniszczyć. Niektóre są intencjonalne, a inne nie. Niezależnie jakie jest ich pochodzenie mogą nas doprowadzić do zaskakującego i wyjątkowego przejawu działalności człowieka,  jaskiniowej sztuki naskalnej.

Zapraszam na „podróż szlakiem”, który rozpoczniemy od definicji sztuki naskalnej, jej występowania, by następnie podziwiać panoramę procesów wpływających na dostępność
i specyfikę śladów. Te poprowadzą nas w kierunku jaskiniowej sztuki naskalnej i pytania
o to czy możemy się jej spodziewać w Polsce, by wieńcząc naszą podróż zaproponować jak działać, co robić, w przypadku odkrycia jej podczas eksploracji.

Poszerzanie jaskiń planowe i nieplanowe – prowadzący: Łukasz Pokorski

Czasem jaskinia nie chce nas wpuścić w głąb, czasem jakiś kamień obsunie się komuś na nogę. Czy jest to planowane czy jest to sytuacja awaryjna musimy jakoś ją poszerzyć a ratownicy nie zawsze mogą szybko do nas dotrzeć zwłaszcza na wyprawach w odległych krajach.
Na warsztatach pokażemy jak w sposób niewybuchowy i bezpieczny możemy zdobyć dodatkowe centymetry . Speleolog, zwykłe wręcz pierwotne narzędzia i skała.

Warsztaty dotyczące komfortu i bezpieczeństwa podczas stosowania „techniki lekkiej” w jaskiniach – prowadzący: Robert Matuszczak, Marcin Pruc

Często zadajemy sobie pytanie, co zrobić żeby sprzęt służący do pokonywania jaskiń był lżejszy, zajmował mniej miejsca. Zastosowanie nowych, wytrzymanych materiałów i technologii w produkcji lin i sprzętu do poręczowania, spowodowało zmniejszenie średnic lin i ich wagi. I tu pojawia się pytanie – czy stosowanie „techniki lekkiej” jest bezpieczne i daje nam komfort w poruszaniu się po jaskini?

Podczas warsztatów w terenie będziemy testować wiele przyrządów pod kątem ich współpracy z linami o małych średnicach.

Zwrócimy uwagę na takie aspekty jak:
 – waga sprzętu,
 – wygoda obsługi,
 – bezpieczeństwo,
 – czas operacji sprzętem.

Uwaga! Chętnych do udziału w warsztatach zachęcamy do przywiezienia przyrządów i lin (o małej średnicy), na których działacie w jaskiniach w celu porównania ich działania i podzielenia się własnymi „patentami”.

Badania odporności lin na przecięcia na ostrych krawędziach – prowadzący: Witold Cikowski, Andrzej Ciszewski, Michał Ciszewski, Andrzej Marasek, Sebastian Szadkowski

Liny stosowane w jaskiniach, ratownictwie górskim czy wspinaniu mogą być narażone na nieoczekiwany kontakt ze ostrą skałą, który nawet dla tych o dużej wytrzymałości może być bardzo niebezpieczny. W maju i czerwcu 2023 roku przeprowadzono przy wylocie Doliny Lejowej testy odporności lin na przecięcia na ostrych krawędziach. Zostały zainspirowane wydarzeniem, które miało miejsce podczas działań w górach. Testowi poddane zostało kilkanaście lin z wielu tworzyw, o różnej konstrukcji, wyprodukowanych przez wiodących producentów. Przebieg testów był szczegółowo rejestrowany, co pozwoliło na uzyskanie bardzo interesujących wyników.

Akcja ratownicza w jaskini Morca, Turcja 2023 – prowadzący: Paweł Kroh GOPR, Michał Macioszczyk GRJ/GOPR

W dniach 2-12.09.2023 odbyła się jedna z najgłębszych ratowniczych akcji jaskiniowych. Nagłe zachorowanie grotołaza w Jaskini Morca w Turcji spowodowało konieczność transportu w noszach z głębokości ponad -1000 metrów. Akcja została przeprowadzona przez ECRA, uczestniczyło w niej 154 ratowników pod ziemią oraz liczna grupa wspomagająca na powierzchni. W akcji brało udział sześciu ratowników jaskiniowych z Polski, z GOPR i GRJ. W prezentacji zaprezentowany zostanie przebieg akcji ratowniczej, szczegółowy opis działań na „polskim” odcinku oraz kwestie które stanowiły największe wyzwania w czasie przebiegu akcji.

Ratownictwo Jaskiniowe na Jurze – prowadzący: Marcin Feliks, GJ GOPR

Jura to w przypadku wielu z nas pierwszy w życiu kontakt ze skałą, jaskinią, turystyką i szeroko rozumianą przygodą. To zazwyczaj pierwsze aktywności w kierunku wspinaczki lub oswajania się z klimatem i przestrzenią jaskini. Jura to teren wielu różnych atrakcji o charakterze około górskim, dlatego też, od 25 lat na tym terenie działa Grupa Jurajska GOPR.
Jednym z wiodących elementów całodobowego zabezpieczenia GOPR na tym terenie, jest ratownictwo jaskiniowe.

O tym jak działa, jak wygląda taktyka działań na tym terenie, w przypadku ratowniczej akcji jaskiniowej, opowie Starszy Instruktor Ratownictwa GOPR  Marcin Feliks.

Żywieniowe BHP grotołaza, czyli jak napędzać eksplorację bez ładunków wybuchowych – prowadzący: Joanna Ławniczak

Istnieją 3 filary składające się na świetną kondycję i wydolność naszego organizmu. To trening, regeneracja oraz odżywianie. Jeśli miałabym to przedstawić w piramidzie – żywienie byłoby fundamentem, na którym wszystko się opiera. Jest takie stwierdzenie – „jesteś tym co jesz” i rzeczywiście w 100% jest to prawda.

To jak i co jemy wpływa też na to jakimi jesteśmy sportowcami. Nie ważne czy jest to sport amatorski czy zawodowy. Dlatego chcę Ci pokazać, że stosując małe zmiany i urozmaicenia jedzeniowe oraz produktowe jesteś w stanie w znaczny sposób, bez obciążeń czasowych podnieść swoją siłę i wytrzymałość. A na co się to przekłada? Na szybsze podejścia, sprawniejszą i przyjemniejszą akcję w jaskini i ekspresowe dotarcie do bazy gdzie czeka wyczekiwana nagroda.☺

Dowiesz się też dlaczego węglowodany to najlepszy suplement, który możesz sobie zaserwować. Jak planować żywienie na dzień akcji. W jakie odżywki warto zainwestować, a na co naciągają nas producenci. Wytłumaczę jak odwodnienie potrafi pogorszyć Twoją wydolność nawet o 15%. Zaproponuję łatwe i proste rozwiązania żywieniowe.

Dużo ciekawostek, dużo praktyki do zastosowania od razu.

Sprawy Komisji Taternictwa Jaskiniowego PZA – prowadzący: Agnieszka Szrek-Burczyk, KTJ

Spotkanie, w czasie którego KTJ przedstawi sprawozdanie ze swojej działalności w ostatnim półroczu. Będzie to również okazja do wymiany myśli i podzielenia się problemami nurtującymi środowisko grotołazów oraz wytyczenia planów na przyszłość. Jedną z konkretnych kwestii, którymi musimy się zająć tym razem, są warunki zezwolenia RDOŚ na wejścia członków klubów PZA do jaskiń w Sokolich Górach.

Dlaczego Jura? – prowadzący: Jakub Nowak

Oprócz dosyć wąskiego grona jurajskich zapaleńców, większość taterników jaskiniowych traktuje Wyżynę Krakowsko-Wieluńską jak worek treningowy przed bardziej chwalebnymi bojami – niesłusznie. W czasie prezentacji postaram się udowodnić, że teren naszej Jury jest ciekawszy niż się wydaje oraz przekonać, że wiadro nie może być jedynym narzędziem jej poznania.

Loty dronami w podziemiach – teoria i praktyka – prowadzący: Michał Ciszewski

Drony mogą być przydatnym narzędziem do wspomagania eksploracji jaskiń lub inwentaryzacji podziemi, zwłaszcza gdy nie ma możliwości w łatwy sposób dostać się do miejsca, które chcemy oglądnąć z bliska. Użycie drona wydaje się być świetnym pomysłem przy sprawdzeniu niedostępnego komina czy ocenie perspektyw eksploracyjnych za wysoko położonym oknem w studni. Drona z odpowiednim oprzyrządowaniem można też użyć np. do analizy pęknięć, lub dokumentacji struktury skał w niedostępnym miejscach. Podczas prezentacji zostaną poruszone problemy w lotach pod ziemią i ich możliwe rozwiązania. Lot pokazowy w pomieszczeniu oraz omówienie niezbędnych akcesoriów będą mogły posłużyć jako wskazówki dla pilotów podziemnych.

Wykorzystanie LiDARu w telefonie w pomiarach jaskiniowych – obiecujące początki – prowadzący: Michał Smaga

Podsumujemy kolejne podejście do wykorzystania modułu LIDAR zintegrowanego w telefonie komórkowym w procesie dokumentowania jaskiń. Przedstawimy osiągnięte wyniki: dokładność pomiaru odległości oraz dokładność odwzorowania kształtu. Omówimy napotkane problemy oraz ich wpływ na wynik skanu. Przedstawimy kolejne kroki na drodze do implementacji telefonu wyposażonego w LIDAR jako kolejnego narzędzia pomiarowego.

Wywiad z Ewą “Pumą” Wójcik – prowadzący: Ditta Kicińska i Krzysztof Recielski

Ewa „Puma” Wójcik to jedna z najwybitniejszych taterniczek jaskiniowych, nie tylko w Polsce, ale i na świecie. Puma brała udział w licznych odkryciach jaskiniowych, zarówno w Polsce, jak i za granicą.  Uczestniczyła w ponad 80 wyprawach jaskiniowych. W Austrii eksplorowała jeden z najgłębszych systemów jaskiniowych świata – Lamprechtsofen. Na swoim koncie ma odkrycia w różnych rejonach świata, eksplorując nie tylko jaskinie krasowe (Chiny, Oman, Iran), ale również wulkaniczne (Chile).
Puma jest autorką pierwszych przejść kobiecych i światowych rekordów. Choć nie lubi takich określeń, warto podkreślić, że dokonując przejścia francuskiej jaskini Gouffre Jean Bernard w  Alpach Sabaudzkich w roku 1980 (ówcześnie najgłębszej jaskini świata), stała się posiadaczką kobiecego jaskiniowego rekordu świata aż na 25 lat.
Ewa Wójcik jest członkiem Krakowskiego Klubu Taternictwa Jaskiniowego i the Explorers Club oraz członkiem honorowym Polskiego Związku Alpinizmu, dwukrotnie została odznaczona złotymi medalami za wybitne osiągnięcia sportowe w dziedzinie alpinizmu jaskiniowego.
W czasie wywiadu chcielibyśmy z Pumą porozmawiać nie tylko o liczbach, ale również o ludziach, partnerstwie, emocjach czy inspiracjach.

Więcej informacji znajdziesz TUTAJ

QUIZ PIĄTEK

Świecką tradycją Forum Speleo jest quiz wiedzy o jaskiniach i krasie. Na rozpoznanej już przez Was platformie Kahoot przeprowadzimy rywalizację między zespołami zarówno młodszych jak i pełnoletnich uczestników. Sprawdzimy ile wiecie o sporcie, który uprawiacie, historii, geologii, eksploracji, technikach czy ratownictwie. Oczywiście nie może zabraknąć konkurencji zręcznościowej, więc na burzy mózgów i ekranie dotykowym z pewnością się nie skończy! Formujcie zespoły albo dajcie się spontanicznie wciągnąć do zabawy. Najlepszą współpracę zespołową nagrodzimy zestawami upominków od naszych sponsorów. Będzie dużo emocji, będzie się działo!

IMPREZA SOBOTA

Forum Speleo serwuje uczestnikom pełne spektrum: zaspokaja głód wiedzy, zabiera w nowe rzadko odwiedzane miejsca, a także dostarcza rozrywkę i pobudza kreatywność.
Trzymamy poziom i podczas VI edycji bal grotołaza znów swoją tematyką schodzi do jaskiń – dosłownie. Tym razem jednak skupimy się na jej żywej części. Drodzy uczestnicy, zapraszamy Was do przebrania się za zwierzę jaskiniowe!
Troglobionty, troglofile, troglokseny, tychotroglobionty, mieszkańcy stropów i spągów, wód stojących i jaskiniowych rzek, śpiące, hibernujące, chodzące, latające, pełzające, pływające, futerkowi goście i przystosowani autochtoni… Ogranicza Was tylko Wasza wyobraźnia. I pamiętajcie – im bardziej abstrakcyjnie i piękniej wykonane stroje, tym większa radość w zgadywaniu i fotografowaniu podczas balu. Niech zapadnie zmrok i wszystkie zwierzaki pokażą się ze swojej najbardziej błyskotliwej strony. Będzie śmieszno, będzie straszno! Już nie możemy się doczekać Waszych śmiałych koncepcji i ich pieczołowitego wykonania! Jest o co walczyć – najładniejsza i najbardziej pracochłonna kreacja zostanie nagrodzona bonem na kombinezon od naszego sponsora K2 Action.

W ramach programu dla dzieci:

– Zapewnimy animację w trakcie większości prelekcji i warsztatów odbywających się na Forum Speleo.
– W sobotę planowana jest wycieczka do Miasteczka Galicyjskiego w Nowym Sączu połączona z warsztatami rękodzieła. Po południu ciekawe warsztaty na temat bogactwa i różnorodności kamieni prowadzone przez geologa, zajęcia plastyczne i wspólne zabawy.
– W niedzielę wycieczka do skansenu w Parku Etnograficznym w Nowym Sączu i gra terenowa.

Na obie wycieczki zapewniamy dojazd uczestników. Na wszystkich zajęciach – w ośrodku i tych wyjazdowych – dzieci muszą mieć wygodny strój, stosowny do warunków pogodowych.

Program przewidziany jest dla dzieci od 6 roku życia.

Wszystkie informacje o wycieczkach znajdziesz TUTAJ.